धितोपत्र बोर्डद्वारा पहिलोपटक अविमोच्य अंसचिति अग्राधिकार शेयर निष्काशनको अनुमति प्रदान

काठमाडौं । नेपाल धितोपत्र बोर्डले पहिलोपटक अविमोच्य अंसचिति अग्राधिकार शेयर (Perpetual Non-Cumulative Preference Share–PNCPS) निष्काशन गर्न अनुमति दिएको छ। यो शेयर भुक्तानी अवधि नतोकिएको, तर निश्चित प्रतिशतमा लाभांश दिन सक्ने विशेषता भएको पुँजी बजार उपकरण हो।

बोर्डका अनुसार परिपत्र विधिबाट निष्काशन हुने यस अग्राधिकार शेयरमा संस्थागत लगानीकर्ताले मात्र लगानी गर्न पाउँछन्। व्यक्तिगत लगानीकर्ता, सामूहिक लगानी योजना तथा बोर्डबाट अनुमति पाएका धितोपत्र व्यवसायीलाई भने यसमा लगानी गर्न नपाइने व्यवस्था गरिएको छ।

नेपाल राष्ट्र बैंकको प्रावधानअनुसार यस प्रकारका अग्राधिकार शेयर भविष्यमा संस्थापक समूहको साधारण शेयरमा परिवर्तन हुन सक्ने संभावना रहन्छ। यद्यपि, कम्पनीले लाभांश वितरण योग्य मुनाफा आर्जन गरेपछि मात्र वितरण गर्न पाउने भएकाले यसलाई “असंंचिति अग्राधिकार शेयर” भनिन्छ। नोक्सानी भएको वर्षमा वा संचित मुनाफाबाट लाभांश वितरण गर्न नपाइनेछ।

बोर्डले धितोपत्र निष्काशन तथा बाँडफाँड निर्देशिका, २०७४ मा संशोधन गरी यस्तो उपकरण नेपाल राष्ट्र बैंकबाट स्वीकृति पाएका बैंक तथा वित्तीय संस्थाले मात्र निष्काशन गर्न पाउने व्यवस्था गरेको छ। यस उपकरणलाई दोस्रो बजारमा पनि सूचीकृत गरिने भएकाले संस्थागत लगानीकर्ताले दोस्रो बजारबाट समेत किनबेच गर्न सक्नेछन्।

कम्पनी विघटनको अवस्थामा अग्राधिकार शेयरधनीको भुक्तानी साधारण शेयरधनीभन्दा अगाडि, तर कम्पनीका साहू, निक्षेपकर्ता तथा पूरक पूँजीभन्दा पछि रहने बोर्डले स्पष्ट गरेको छ।

अन्तर्राष्ट्रिय पुँजी बजारमा 2007–09 को विश्वव्यापी वित्तीय संकटपछि पुँजीगत संरचना मजबुत बनाउन यस्ता उपकरण प्रयोग हुँदै आएका छन्। नेपालमा भने पहिलोपटक यस्तो वित्तीय उपकरणको निष्काशन हुन लागेका कारण बैंक तथा वित्तीय क्षेत्रको पुँजी संरचना सुदृढ हुने तथा वित्तीय जोखिम न्यूनिकरणमा सहयोग पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ।